Piotr Machalica, legendarny polski aktor, przyszedł na świat 13 lutego 1955 roku w Pszczynie i zmarł 14 grudnia 2020 roku w Warszawie.
Jego kariera obejmowała różnorodne dziedziny sztuki, w tym teatr, film, telewizję oraz dubbing, gdzie zyskał uznanie jako wspaniały wykonawca piosenki aktorskiej.
Życiorys
Wczesne lata
Piotr Machalica, urodzony i wychowany w Pszczynie, był synem Maryli oraz znanego aktora Henryka Machalicy, co niewątpliwie wpłynęło na jego późniejsze wybory zawodowe. Pochodził z artystycznej rodziny, w której dorastał w otoczeniu kultury i sztuki. Wraz z jego starszymi braćmi–bliźniakami, Krzysztofem i Aleksandrem, z których jeden był instruktorem w Zastalu Zielona Góra, często przeplatał się poprzez artystyczne dążenia rodziny. W 1962 roku, w wieku siedmiu lat, Piotr wraz z bliskimi przeniósł się do Zielonej Góry, gdzie zamieszkał w lokalu gminnym przeznaczonym dla aktorów Teatru Lubuskiego.
Jego edukacja rozpoczęła się w zielonogórskiej Szkole Podstawowej nr 2 im. Bolesława Chrobrego, a po rozwodzie rodziców w 1969 roku, przeniósł się z ojcem do Warszawy. Uczęszczał do XLI Liceum Ogólnokształcącego im. Joachima Lelewela, gdzie angażował się w różne zajęcia, w tym pracując jako pomocnik bibliotekarza oraz fotografa. Rozważał również podjęcie studiów w seminarium duchownym. Ostatecznie w 1981 roku ukończył naukę na PWST w Warszawie.
Kariera ekranowa
Wielka kariera aktorska Piotra Machalicy rozpoczęła się jeszcze w czasach studenckich, kiedy zadebiutował na ekranie jako mnich w poetyckim filmie fantasy Lecha Majewskiego pt. „Rycerz” (1979), w którym wystąpił u boku Piotra Skargi. W serialu Janusza Zaorskiego „Punkt widzenia” (1980) zagrał rolę kolegi Włodka, kreowanego przez Bogusława Lindę. W serialu historycznym Jerzego Sztwiertni pt. „Najnowsza wojna nowoczesnej Europy” (1981) zyskał uznanie, zdobywając nagrodę I stopnia przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji za swoje osiągnięcia aktorskie.
Machalica niedługo potem zagrał w produkcjach Jacka Bromskiego, występując m.in. w dramatach „Ceremonia pogrzebowa” (1984) oraz „Zabij mnie glino” (1987), a także w komedii erotycznej „Sztuka kochania” (1989). W roku 1991 otrzymał Nagrodę im. Stanisława Wyspiańskiego, a jego występy w takich dziełach jak „Krótki film o miłości” (1988) i „Dekalog IX” (1988) w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego również przyniosły mu długotrwałe uznanie w branży filmowej.
Kariera sceniczna
W latach 1981-2006 Piotr Machalica był obecny na scenie Teatru Powszechnego w Warszawie, gdzie odnosił sukcesy w przedstawieniach, takich jak „Mąż i żona” (1993) w reżyserii Krzysztofa Zaleskiego. W 1995 roku zdobył tytuł Najprzyjemniejszego Aktora podczas I Ogólnopolskiego Festiwalu Sztuk Przyjemnych w Łodzi. Jego ostatnią rolą w Powszechnym był Kasper w komedii „Gwałtu, co się dzieje!” (2006), w reżyserii Gabriela Gietzky’ego.
Występował w wielu warszawskich teatrach, m.in. w Teatrze Ochoty (1985) oraz Ateneum (1991–2003). Był także uznanym wykonawcą piosenki aktorskiej, wykonując utwory Wojciecha Młynarskiego oraz Jana Wołka. W jego repertuarze znalazły się piosenki, które nawiązywały do rzeczywistości politycznej w kraju. Na XXIII Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w 1986 roku zdobył nagrodę za „Piosenkę pieska pokojowego”, która była znaczącą aluzją polityczną.
Wielką rolę w jego artystycznej karierze odegrał fakt, że od 1 lipca 2006 do 2018 roku pełnił funkcję dyrektora artystycznego Teatru im. Mickiewicza w Częstochowie. W 2014 roku zdobył Złoty Liść Retro na Festiwalu Piosenki Retro im. Mieczysława Fogga w Warszawie, co dowodziło jego znaczącego wkładu w polską kulturę i sztukę.
Życie prywatne
Piotr Machalica, znany polski aktor, miał bogate życie prywatne. W latach 1985–2005 był związany małżeństwem z Małgorzatą, również aktorką, z którą doczekał się dwojga dzieci: Franciszka (ur. 1982), utalentowanego grafika, oraz Sonię (ur. 1985). W kolejnych latach, między 1999 a 2007 rokiem, aktor nawiązał związek z Edytą Olszówką, co również wzbudziło zainteresowanie mediów.
W dniu 19 września 2020 roku, Piotr Machalica poślubił Aleksandrę Sosnowską. Niestety jego życie zakończyło się w tragiczny sposób. W 2013 roku przeszedł operację serca, a w grudniu 2020 roku, w nocy z 13 na 14 grudnia, jego stan zdrowia dramatycznie się pogorszył. Pogotowie zabrało go z domu do szpitala. Został wprowadzony w śpiączkę farmakologiczną oraz podłączony do respiratora.
Piotr Machalica zmarł 14 grudnia 2020 roku, w wieku 65 lat, w Centralnym Szpitalu Klinicznym MSWiA w Warszawie. Przyczyną jego śmierci było zakażenie wirusem SARS-CoV-2. W dniu 18 grudnia, odbyła się msza pogrzebowa w Kościele św. Brata Alberta i św. Andrzeja Apostoła w Warszawie.
Następnego dnia urna z jego prochami została złożona w rodzinnym grobie żony na Cmentarzu św. Rocha w Częstochowie, w sektorze 1, rządzie A, miejscu 8A. W celu upamiętnienia jego dorobku artystycznego, 1 lipca 2022 roku w Częstochowie odsłonięto ławeczkę aktora, co stanowi piękny symbol jego obecności w świadomości społecznej.
Odznaczenia i nagrody
Piotr Machalica, jako wybitna postać w dziedzinie kultury, zdobył szereg prestiżowych odznaczeń, które potwierdzają jego wkład w rozwój sztuki i kultury w Polsce. Poniżej przedstawiamy kluczowe nagrody i odznaczenia, które do niego należą:
- 1997: odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”,
- 2005: Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Filmografia
Aktor
Piotr Machalica, uznawany za jednego z wybitnych aktorów polskiego kina, rozpoczął swoją przygodę z filmem w 1979 roku rolą mnicha w „Rycerzu”. W kolejnych latach jego talent rozwijał się, co zaowocowało udziałem w wielu produkcjach telewizyjnych oraz filmowych.
W 1980 roku zagrał kolegę głównego bohatera w „Punkcie widzenia”. Dwa lata później, w 1981 roku, jego kariera nabrała rozpędu dzięki roli Piotra Wawrzyniaka w serii „Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy”.
Wkrótce potem, aktor pojawił się w „Był jazz” jako kierownik domu kultury, co było kolejnym krokiem na drodze do jego uznania w branży. W 1983 roku, grając sędziego w „Adopcji”, zaprezentował swoje umiejętności dramatyczne. W tym samym roku zagrał też w „Sny i marzenia”, w których wcielił się w postać Tomasza.
W 1985 roku miał szereg pamiętnych ról, m.in. w „Labiryncie” jako Janusz oraz w „Medium” jako Gauleiter. W roku 1986 brał udział w wielu projektach, takich jak „Bohater roku” czy „Maskarada”, pokazując swoje szerokie umiejętności aktorskie.
Machalica zagrał w licznych produkcjach, takich jak „Zabij mnie glino”, „Krótki film o miłości”, oraz „Sztuka kochania” w 1989 roku. Jego charyzma i znaczenie w polskiej kinematografii z roku na rok rosły, co zaowocowało kolejnymi interesującymi projektami.
W latach 90. występował w popularnych serialach takich jak „Kuchnia polska” oraz „Złotopolscy”. Jego talent dostrzegano także w produkcjach telewizyjnych, z których wiele stało się kultowymi.
Od 2000 roku Machalica uczestniczył w wielu projektach, w tym w „Nieznanej opowieści wigilijnej”, „Na dobre i na złe” oraz „Dzień świra”. Jego role w serialach, takich jak „Rodzinka”, „Męskie-żeńskie” i „Kochaj!” były wysoko oceniane przez widzów.
Jako jeden z bardziej rozpoznawalnych aktorów, Piotr Machalica dał się poznać nie tylko jako aktor dramatyczny, ale również komediowy, biorąc udział w wielu filmach, które pokazały jego różnorodne umiejętności.
Polski dubbing
Oprócz działalności aktorskiej, Piotr Machalica zajmował się również dubbingiem. W 1995 roku użyczył swojego głosu Lionowi Feuchtwangerowi w „Pociągu do wolności”.
W kolejnych latach zrealizował wiele projektów, w tym „Czerwony Kapturek – prawdziwa historia” jako Wilk oraz w „Opowieściach z Narnii”, gdzie wcielił się w postać Aslana w kilku częściach. Jego praca w dubbingu była chwalona za charakterystyczny głos i talent do oddawania emocji postaciom.
Oprawa muzyczna
Machalica ma również na koncie osiągnięcia w dziedzinie muzycznej. W 1986 roku zaśpiewał piosenkę „Tres bien, sehr gut” w spektaklu „Na kłopoty… Bednarski”.
Dwa lata później jego interpretacja piosenki „W kieszeniach spodni noszę jazz” w „Sztuce kochania” również zyskała uznanie. Te osiągnięcia pokazują, że Piotr Machalica to artysta o wszechstronnych talentach, który z powodzeniem łączył różne dziedziny sztuki.
Dyskografia
Solowa
W swojej karierze artystycznej Piotr Machalica wydał kilka znakomitych albumów solowych, które ukazały jego talent i wrażliwość muzyczną.
- 2002: Portret muzyczny: Brassens i Okudżawa, Polskie Radio,
- 2012: Moje chmury płyną nisko, Rockers Publishing,
- 2015: Piaskownica, Mystic Production,
- 2019: Mój ulubiony Młynarski, Sony Music Entertainment Poland.
We współpracy
Artysta często współpracował z innymi twórcami, co zaowocowało powstaniem ciekawych projektów.
- 2015: Kuba Blokesz i Piotr Machalica – Lwów. Szkice miejskie, Dalmafon.
Gościnnie
Piotr Machalica gościnnie brał także udział w licznych projektach muzycznych, wzbogacając je swoim wokalem.
- 2009: Terapia Jonasza – piosenki ze spektaklu, Luna Music.
Przypisy
- Niedługo przed śmiercią odmówił pracy w TVN. Miał ważny powód. Onet.pl, 14.01.2024 r. [dostęp 14.01.2024 r.]
- Kamil Dachnij: Pogrzeb Machalicy. Wirtualna Polska, 19.12.2020 r. [dostęp 30.04.2021 r.]
- Artur Bartkiewicz: Nie żyje Piotr Machalica. Miał 65 lat. „Rzeczpospolita”, 14.12.2020 r. [dostęp 14.12.2020 r.]
- Pola Dąbrowska: Piotr Machalica nie żyje. „Vogue”, 14.12.2020 r. [dostęp 30.04.2021 r.]
- Karolina Chibowska: Nie afiszował się miłością. Trzy miesiące temu w tajemnicy wziął ślub z wieloletnią partnerką. Plejada.pl, 14.12.2020 r. [dostęp 30.04.2021 r.]
- Anna Skalik: WP: Piotr Machalica jest w szpitalu. Krystyna Janda potwierdza doniesienia. Radio Zet, 13.12.2020 r. [dostęp 30.04.2021 r.]
- Dorota Steinhagen: Nie żyje aktor Piotr Machalica, wieloletni dyrektor artystyczny teatru w Częstochowie. „Gazeta Wyborcza”, 14.12.2020 r. [dostęp 30.04.2021 r.]
- Anna Ciastoń: Piotr Machalica - cieszył się ślubem jak dziecko. „Twój Styl”, 14.12.2020 r. [dostęp 30.04.2021 r.]
- Katarzyna Piątkowska: Piotr Machalica: „Dzieciaki żyją swoim życiem, pracują, mają swoje dzieci. Jestem szczęśliwy. „Viva Polska”, 01.12.2020 r. [dostęp 30.04.2021 r.]
- Tomasz Czyżniewski: Między nami Machalicami. „Gazeta Lubuska”, 29.05.2011 r. [dostęp 30.04.2021 r.]
- Monika Mokrzycka-Pokora: Artysta: Piotr Machalica – życie i twórczość. Culture.pl, luty 2012 r.; aktualizacja: NMR, grudzień 2020 r. [dostęp 02.05.2021 r.]
- “MACHALista przebojów” na zakończenie kadencji dyrektorskiej Piotra Machalicy!. czestochowskie24.pl, 20.08.2018 r. [dostęp 30.04.2021 r.]
- „Życie na Gorąco”, nr 46/13.11.2014 r., s. 35.
- Nie jestem facetem łatwym, „Pani Domu” nr 32/5.08.1998 r., str. 52.
- Piotr Machalica w bazie Discogs.com.
- Piotr Machalica Dating. FamousFix.com. [dostęp 19.12.2020 r.]
- Zmarł aktor Piotr Machalica. „Gość Niedzielny”. [dostęp 30.04.2021 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Aleksander Machalica | Aldona Grochal | Krzysztof Stroiński (aktor) | Bożena Furczyk | Mirosława Garlicka | Urszula Koszut | Alicja JanoszOceń: Piotr Machalica