Cmentarz św. Jadwigi w Pszczynie

Usytuowany w północno-wschodniej części pięknego parku zamkowego, przy ulicy Chopina, do cmentarza prowadzi prosta aleja, która biegnie od pałacu. Całość otoczona jest nowoczesnym ogrodzeniem, co nadaje miejscu pewien kontrast z jego wielowiekową historią. Przy wejściu na cmentarz wita nas kamienna figura przydrożna z 1803 roku, która stanowi świadectwo dawnej sztuki rzeźbiarskiej.

Warto dodać, że do 1939 roku w zachodniej części cmentarza stał drewniany kościół św. Jadwigi, który niestety spłonął na początku II wojny światowej. Obecnie, pośród urokliwego drzewostanu, można znaleźć wiele zabytkowych nagrobków, które pochodzą z XIX i na początku XX wieku.

Wśród nich na szczególną uwagę zasługuje grób księdza Bernarda Bogedaina, wrocławskiego biskupa pomocniczego, który zasłynął swoim zaangażowaniem w nauczaniu języka polskiego w górnośląskich szkołach. Nieopodal miejsca, gdzie niegdyś stał kościół, znajduje się grobowiec pszczyńskiego proboszcza, księdza Walentyna Hanuszka. Ta murowana z cegły krypta, półkoliste sklepiona, wieńczona jest stalowym, odlewanym krzyżem, na którym wyryty jest napis: "Tukey odpoczywa Walentin Hanuszek Farosz Pszczeński Dziekan i Komisarz Urzędu Biskupskiego narodzon 1zigo Stycznia r. 1776 umarł 30tego Marca r. 1833."

W centralnej części cmentarza, pośród majestatycznych starych drzew, zwraca uwagę stalowy krzyż z liliowym zakończeniem ramion, opleciony wężem. Wznosi się on na czworobocznym, kamiennym postumencie, z którego inskrypcje zniknęły. To miejsce spoczynku Marii Doroty Henrietty Luizy Schlezwig-Holstein-Sonderburg-Beck (1783-1803), księżniczki Szlezwiku-Holsztyna i żony Fryderyka Ferdynanda Anhalta (1769-1830), który zarządzał regionem pszczyńskim od 1797 do 1818 roku. Zgodnie z jej ostatnią wolą, nie została pochowana w nekropolii Anhaltów, preferując spoczynek na cmentarzu przy kościele św. Jadwigi.

Na cmentarzu znajdują się również inne ważne pochówki, w tym Mateusza Bieloka, który urodził się w 1870 roku. Był proboszczem w Bieruniu Starym i w Pszczynie, a także działaczem plebiscytowym, który odegrał kluczową rolę w mobilizacji społeczności lokalnej podczas głosowania na temat przynależności Górnego Śląska do Polski.